Plastyka
PSO Z PLASTYK oraz WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY ROK SZKOLNY 2015/2016
Magdalena Lewandowska
Uczeń ma prawo znać wymagania nauczyciela wynikające z realizowanego programu oraz zasady oceniania, które go dotyczą. Dla nauczyciela opracowanie tych zasad, a zwłaszcza ich zastosowanie, jest kwestią odpowiedzialności, ponieważ uwzględniając trudności okresu dojrzewania i specyfikę przedmiotu ocena powinna być raczej zachętą niż elementem egzekwowania wiedzy. W ocenie ćwiczeń praktycznych nie można oceniać wyłącznie zdolności plastycznych. Podstawowym kryterium oceny uczniów powinno być zaangażowanie i wysiłek włożony w realizację zadania, a także podejście do tematu, przy czym należy mieć świadomość, że poziom umiejętności plastycznych i wiedzy o sztuce może być bardzo zróżnicowany. Uzdolnienia plastyczne i wiedza nie zawsze muszą się pokrywać. Indywidualne podejście do każdego i ucznia powinno zmotywować go do dalszych poszukiwać twórczych i jest warunkiem rzetelności pozwalającej dostosować metody oceniania do możliwości ucznia.
Ocena jest informacją dla ucznia, rodziców oraz nauczycieli innych przedmiotów o osiągnięciach, trudnościach, jak również wyjątkowych uzdolnieniach młodego człowieka. Jest również wskazówką do dalszej pracy dla nauczyciela prowadzącego przedmiot. Powinna być jawna, oparta na jasnych, zrozumiałych dla młodzieży kryteriach, z możliwością poprawy, jeśli uczeń wyrazi taką ochotę.
Na lekcji plastyki ocenie bieżącej podlega:
przygotowanie do lekcji,
aktywne uczestnictwo w zajęciach,
zdolność analizy i syntezy problemów,
umiejętność współpracy w grupie,
samodzielne, twórcze rozwiązywanie problemów,
Ocenie podlegają następujące formy pracy ucznia:
wypowiedzi ustne,
prace z wykorzystaniem sprzętu multimedialnego
praktyczne ćwiczenia plastyczne,
udział w konkursach plastycznych,
zadania ponadprogramowe wynikające z zainteresowań i zdolności ucznia,
aktywne uczestnictwo w życiu szkoły i środowiska (oprawa plastyczna uroczystości, organizowanie wystaw, innych wydarzeń o charakterze artystycznym).
Ocena prac plastycznych jest najtrudniejszą kwestią. W związku z tym należy zwrócić na nią szczególną uwagę.
Ocenie podlegają następujące elementy pracy:
trafność doboru środków ekspresji plastycznej do postawionego problemu/zadanego tematu,
umiejętne wykorzystanie/kompozycja na płaszczyźnie i w przestrzeni (zastosowanie barw, tonacja, kontrast, plama jako forma wyrazu ekspresji, faktura, poszukiwania w różnych materiałach, kontrast faktur, poprawność zastosowania perspektywy),
wyraz ogólny (inwencja twórcza),
staranne wykonanie
Ocenę pracy plastycznej powinna poprzedzać precyzyjna, zwięzła korekta nauczyciela, pozwalająca uczniom zauważyć i nazwać walory omawianej pracy. Pozwoli to przyswoić im terminologię plastyczną, którą sami będą się posługiwać oraz poznać zasady oceniania prac plastycznych.
W ocenie wiedzy o sztuce należy wziąć pod uwagę:
walory językowe i adekwatne używanie terminologii plastycznej w wypowiedziach ustnych i pisemnych,
osadzenie dzieła w kontekście kulturowym,
umiejętność dostrzeżenie uwarunkowań mających wpływ na twórców,
znajomość dzieł i ich twórców, zagadnień zgodności sztuki (umiejętność odpowiedzi na konkretne pytania),
umiejętność analizy i syntezy problemów,
trafność argumentów w obronie swojej oceny dotyczącej dzieła, kierunku lub problemu, umiejętność rozwinięcia postawionego problemu lub tematu,
radość z odkrywania tajemnicy, niewymiernej wartości zawartej w dziełach dawnych i współczesnych.
Oceny śródroczne i ocena roczna podsumowują pracę ucznia na lekcjach plastyki i wynika z przedmiotowego i wewnątrzszkolnego systemu oceniania.
Zgodnie ze skalą cyfrową 1-6 stosuje się następujące ich odpowiedniki i skróty:
- stopień celujący - 6 (cel.) i
- stopień bardzo dobry - 5 (bdb.)
- stopień dobry - 4 (db.)
- stopień dostateczny - 3 idst.)
- stopień dopuszczający - 2 (dop.)
- stopień niedostateczna - 1 (ndst.)
Dopuszcza się stosowanie stopni ze znakiem „ + " i „-", zwłaszcza w ocenach bieżących. Wymagania na poszczególne oceny szkolne powinny być opracowane i podane j uczniom do wiadomości na początku roku szkolnego, a poprzez systematyczne ocenianie w ciągu roku potwierdzanie, wówczas uczeń widzi praktyczne ich zastosowanie.
Ocena celująca:
Uczeń opanował wiedzę i umiejętności przewidziane na ocenę bardzo dobrą, a poza tym:
posiada imponujący zasób wiedzy i wysoki poziom umiejętności,
uczestniczy) w konkursach plastycznych,
wykorzystywał wiedzę plastyczną i umiejętności w nowych sytuacjach poznawczych,
pracował systematycznie, zawsze byt przygotowany i aktywny na lekcjach, wykorzystywał dodatkowe zadania wykraczające poza obowiązkowe czynności lekcyjne,
widać jego pasję w rozwijaniu swoich zainteresowań.
Ocena bardzo dobra:
Uczeń opanował wiedzę i umiejętność w pełnym zakresie treści określonych programem:
posiada wiedzę uzyskaną w wyniku rozwijania zainteresowań podmiotem i umiejętność zastosowania jej w swojej pracy twórczej,
aktywnie pracował indywidualnie i zespołowo,
uczestniczy w konkursach przedmiotowych,
stosował swoją wiedzę w nowych sytuacjach poznawczych,
dobrowolnie wykorzystywał prace związane ze zdobywaniem i z zastosowaniem wiedzy i umiejętności.
Ocena dobra:
Uczeń opanował treści najważniejsze w strukturze przedmiotu:
wykazał się umiejętnością zastosowania wiadomości w sytuacjach typowych, według wzorów i schematów z lekcji i podręczników,
jest aktywny na lekcjach i zadowalająco wykonuje zadania związane z procesem lekcyjnym,
czasami podejmuje dodatkowe zadania plastyczne.
Ocena dostateczna:
Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na poziomie nieprzekraczającym wymagań określonych w podstawie programowej:
wykazywał się niewielką aktywnością na lekcjach, często byt nieprzygotowany,
ćwiczenia plastyczne wykonywał niestarannie, niewielkim nakładem pracy.
Ocena dopuszczająca;
Uczeń opanował zakres wiedzy i umiejętności w nikłym zakresie, nie przekreśla to jednak jego szansy na uzyskanie podstawowej wiedzy z przedmiotu w ciągu dalszej nauki. Poza tym:
nie był aktywny na lekcji,
niedbale wykorzystywał prace plastyczne,
wyraża chęć poprawy.
Ocena niedostateczna:
Uczeń nie opanował zakresu wiadomości i umiejętności przewidzianych w podstawach programowych. Poza tym:
ostentacyjnie wyraża lekceważący stosunek do przedmiotu, nauczyciela lub kolegów,
przeszkadza w prowadzeniu lekcji,
odmawia wykonywania zadań praktycznych i teoretycznych,
nie wykazuje chęci poprawy, więc nie rokuje nadziei na uzyskanie podstawowej wiedzy z danego przedmiotu w ciągu dalszej nauki.
Ocenianie uczniów ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi
Na podstawie pisemnej opinii poradni specjalistycznej (psychologiczno-pedagogicznej lub innej) nauczyciel ma obowiązek obniżyć wymagania edukacyjne w stosunku do ucznia, u którego stwierdzono deficyty rozwojowe, uniemożliwiające mu sprostanie wymaganiom edukacyjnym lub sprawiają trudności w uczeniu się. Wówczas nauczyciel jest zobowiązany opracować i podać uczniowi nowy zakres treści programowych i kryteriów oceny dostosowanych do jego indywidualnych predyspozycji. Wiedza i doświadczenie nauczyciela podpowiedzą mu, jakie metody wybrać, aby walory przedmiotu przyniosły pozytywne efekty psychoterapeutyczne. Dlatego należy być cierpliwym i dociekliwym. Niejednokrotnie warto pozwolić na skończenie pracy w domu, zwracając przy tym uwagę na samodzielność, co będzie miało duże znaczenie dla niego również w dalszym życiu.
Do uczniów wymagających szczególnej uwagi należy również młodzież wybitnie uzdolniona. W tym przypadku stymulacja ocenami jest mniej ważna, ważniejsza wydaje się uwaga i dodatkowo poświęcony czas. Taki uczeń potrzebuje, aby wskazywać mu nowe możliwości, wyjaśniać więcej i dogłębniej, stawiać przed nim nowe zadania. Rozpoznanie typu jego aktywności: słuchowej, wzrokowej czy czuciowej (kiedy działania i emocjonalne zaangażowanie wpływa na zapamiętywanie) pozwoli ukierunkować ucznia. Najważniejsze, aby pomóc mu budować poczucie wartości poprzez pokazanie jego możliwości otoczeniu; wystawy, konkursy, prace na rzecz szkoły i społeczności lokalnej.